Tag: rivm

Posted on
by

Het kabinet heeft het Corona dashboard gelanceerd. Het geeft inzicht in een paar van de indicatoren die het kabinet gebruikt bij het beoordelen welke maatregelen tegen de pandemie in Nederland nodig zijn. Het ziet er op zich netjes uit. Elk item is up to date. Bij elk item staat bovendien een link naar ‘meer uitleg en data’. Dat klinkt veelbelovend.

Veelbelovend omdat het lijkt op sommige dashboards van lokale overheden in de VS en het VK waar dat soort links je direct naar de onderliggende data brengen.

Dat is helaas niet het geval, hopelijk alleen nog niet het geval, want de link naar de bron is gewoon naar de algemene website van het RIVM. En het RIVM heeft op haar eigen data site slechts twee datasets, die in de afgelopen week niet zijn bijgewerkt. Dat is een gemiste kans, want er is data genoeg, en het wekt extra vertrouwen en betrokkenheid als het dashboard je direct naar de data brengt.

Screenshot van de Covid gerelateerde 2 datasets op data.rivm.nl

Aan het begin van de pandemiemaatregelen in maart schreef ik al over het gebrek aan data dat het RIVM publiceert, terwijl ze wel dagelijkse nieuwsitems op de site hebben waarin gegevens uit hun data worden gedeeld. Er is niets veranderd in twee en een halve maand, en dat is en blijft zeer zonde. Data publiceren is een integraal onderdeel van de communicatie die bij dit thema hoort. Dat is wat het RIVM nog altijd niet snapt. Het kabinet had echter allang beter moeten weten en daar naar moeten handelen, want het Ministerie gaf eerder rond de corona-app wel degelijk blijk van begrip van het belang van transparantie, en de inzet van data als beleidsinstrument om anderen in de maatschappij mee te activeren.

[UPDATE 6-6] Chris wijst in een reactie op het bestaan van een json feed met de data achter het dashboard. Dat is mooi dat die er is! Het roept echter ook extra vragen op:

  • Waarom wordt er vanuit het dashboard niet naar die data gelinkt?
  • Hoe komt deze data tot stand, is het coronadashboard de samensteller uit onderliggende bronnen, of komt de data van het RIVM?
  • Waarom is de data, als die toch al openbaar wordt gemaakt niet ook vindbaar en downloadbaar via de aangewezen plaatsen, data.overheid.nl, en data.rivm.nl?
  • Waarom is het aantal IC patiënten, dat in dit dashboard zit, op data.overheid.nl expliciet voorzien van een gesloten licentie en niet beschikbaar? De Nederlandse norm is CC0 (publiek domein), maar die wordt hier kennelijk niet gehanteerd?
  • Is er metadata die de datastructuur beschrijft?
  • Waar staan de licenties voor de data?

Posted on
by

Ever since the Dutch government uttered the words “herd immunity” after the UK gov framed it as meaning doing mostly nothing, internationally the Netherlands is mentioned in lists of countries that are supposedly taking a wait and see approach. That isn’t what’s happening of course. The country is in lock-down all but name, but as is the Dutch way it is implemented as an appeal for collaboration and solidarity (and people are indeed complying), and isn’t implemented heavy handed from the top down yet. It doesn’t mean that in the background there are no emergency decrees signed allowing the enforcement of every measure by police and even military police (it’s just that these are done on regional level, signed by the mayors in that region, so it isn’t on the radar of most people these things have been signed.) It also doesn’t mean no enforcement in practice.

One such example is Tomas Pueyo ‘Hammer and Dance’ piece. I’d have commented there, but it needed jumping to all kinds of hoops to be allowed to comment on Medium, and posting it here anyway is easier for future reference. He writes “Some countries, like France, Spain or Philippines, have since ordered heavy lockdowns. Others, like the US, UK, Switzerland or Netherlands, have dragged their feet, hesitantly venturing into social distancing measures.” “Governments around the world today, including some such as the US, the UK, Switzerland or Netherlands have so far chosen the mitigation path.”

The French and Dutch measures are actually much on the same level, only with different cultural accents on the role of central authority, and from what I can see the same is true for Switzerland.

The Netherlands isn’t following a ‘mitigation strategy’ in the ‘weak tea’ meaning in the article as such, but doing much as Pueyo’s article suggests. Bring down the transmission rate, and then release and tighten the measures for the coming months to keep the transmission rate low.

Two quotes from the director of the infectious disease unit (RIVM) who is in charge from an interview (in Dutch).
“Based on infection models we use, we estimate the effectiveness of interventions. If we add up the current interventions we conclude from those models that the transmission rate is reduced sufficiently. That is the most important goal.. (Dutch: “Op grond van de infectiemodellen die we hanteren, kunnen we het effect van de interventies inschatten. Als we de huidige interventies optellen, volgt uit die modellen dat de overdracht van het virus voldoende teruggaat om de verdere toename te doen afnemen. Dat is het belangrijkste doel,….”)”

“…That is why we must align everything, and next to interventions research their actual impacts. It could be we can reduce measures, and later need to introduce them again. It could also be we’ll introduce additional measures, it can go both ways. (Dutch: Daarom moeten we alles zorgvuldig afstemmen op elkaar en naast interventies ook onderzoek doen naar het effect daarvan. Het zou kunnen dat maatregelen versoepeld worden en later weer worden ingevoerd. Het zou ook kunnen dat er dan nog éxtra maatregelen volgen, het kan beide kanten op.”)”

Actual behaviour of people will determine this mostly he adds. In short, it’s the ‘hammer and dance’ suggested in the linked article.

In conclusion, what you assume to see from further afield based on choice of words (‘herd immunity’ e.g.), headlines and your own cultural reference points, isn’t necessarily what’s happening on the ground. The same is true here inside the country, many people are making very different assumptions based on what they perceive the RIVM and government doing or not doing. Part of it is that the RIVM isn’t very pro-active in getting information and data out there to put it mildly. The interviews with its director in the past week have provided me with much more clues and understanding of what they are working on than their press communiques or their own website. I assume the director has better things to do than give interviews, so there’s room for much more pro-active disclosure and transparency, as it would free up his time at least. RIVM doesn’t have a knowledge, data or decisiveness issue, they’re clearly following every bit of available science, it has a communication and transparency issue. Key question for me is what we can do to assist RIVM in taking on their data publication and communication needs.

Posted on
by

Iedereen hongert naar informatie, en naarmate we langer thuis zitten waarschijnlijk ook naar meer nuttige dingen om te doen. Data en informatie kan bij dat laatste helpen: om te zien waar je nuttig iets toe kunt voegen. Hoeveel materiaal is er beschikbaar in Nederland, en wat dreigt op te raken in een regio? Hoeveel tests worden er gedaan, hoeveel zijn er op voorraad? Welke maatregelen worden er precies genomen? Want het RIVM, GGD’s en zorginstellingen doen veel meer dan we kunnen zien. Het antwoord op die vragen is niet beschikbaar. En dus moet je of aannemen dat ‘de instanties’ het allemaal al geregeld hebben (en dat is niet waarschijnlijk want ook voor hen is een nieuwe en complexe situatie), of aannemen dat ze je bewust ongeïnformeerd houden en je niet als zelfstandige actor in deze situatie zien (en ook dat is niet waarschijnlijk, want onze medewerking is noodzakelijk).

Zelfs basale gegevens als het aantal positief getesten, overledenen, en ziekenhuisopnames, zijn niet beschikbaar als data. De cijfers worden wel genoemd in de dagelijkse nieuwsbulletins van het RIVM, maar bijvoorbeeld t.a.v. het aantal tests en ziekenhuisverblijven maar mondjesmaat en inconsistent. Het RIVM heeft wel een data site maar daar is het akelig stil.

Geen relevante zoekresultaten op data.rivm.nl

Ik maak sinds eind februari een excelblaadje, waarin ik elke dag een nieuwe regel toevoeg. Om daar uit af te leiden of we nog op de exponentiële curve zitten, of we in de buurt blijven van wat andere landen doormaken of daar vanaf wijken, en hoe dit zich verhoudt tot de cijfers over het aantal ziekenhuis- en IC-bedden. Raar natuurlijk dat die gegevens, die deels wel in de nieuwsberichten op de RIVM site staan, niet ook als data op diezelfde site te vinden zijn.

Door deze data niet standaard te delen bereik je 3 ongewenste effecten:

  • Je bent niet zelf de betrouwbaarste bron van data, iedereen die iets wil weten is afhankelijk van materiaal uit tweede (of erger) hand.
  • Het is onmogelijk om snel na te gaan of een artikel dat je leest zich baseert op kloppende brongegevens
  • Data en informatie is een middel om anderen in staat te stellen in actie te komen op manieren die het werk van het RIVM en de zorginstellingen ondersteunen. Gebrek aan informatie doemt ons op zijn best tot stilzitten, op zijn ergst tot ongeïnformeerde en schadelijke keuzes.

Die laatste van de drie is het belangrijkst. En dus is het nodig vragen aan het RIVM te stellen naar die gegevens. Dergelijke vragen worden snel als lastig, kritisch en storend ervaren. Het RIVM is volledig bezet met het bestrijden van de epidemie, en dan is elke afleiding storend. Maar in een crisis is zo groot mogelijk transparantie geven juist van belang. Dan hebben wij allemaal meer informatie om onze eigen beslissingen op te baseren, en beter te snappen waar we aan toe zijn. Die transparantie is niet alleen een taak van het RIVM, maar ook van de veiligheidsregio’s. Die veiligheidsregio’s tekenen de verordeningen waarin de beperkingen worden vastgelegd die we nu hebben. Het bestuur van die regio’s zijn de burgemeesters van de gemeenten die er binnen vallen. Die burgemeesters dienen een grotere rol te hebben in de communicatie naar hun inwoners. Niet alleen mondelinge communicatie, maar ook de feiten over de eigen regio gevat in data.

Vragen stellen aan het RIVM op dit moment werkt storend voor het RIVM, leidt af in een tijd van grote drukte en stress. Criticasters leiden alleen tot bunkermentaliteit, en dat komt de kwaliteit van hun werk niet ten goede. Toch is die missende data erg nodig.
Aantal positieve tests, en totaal aantal tests per etmaal, data uit het NIVEL netwerk, aantal sterfgevallen, demografische verdeling van zieken, gehanteerde rekenmodellen, gemaakte keuzes en verworpen keuzes, escalatiepaden, ziekenhuis en ICU bezetting per ziekenhuis, aantal huidige en historische ziekenhuisopnames, genezingen, maatregelen per veiligheidsregio (er zijn nl verschillen) en landelijk, lopende initiatieven RIVM, voorraden en verbruikssnelheid van tests en alle benodigde medische materialen, etc. etc. Het is er ongetwijfeld allemaal.

Dus hoe kunnen we de helpende hand bieden op vlakken die nu niet prioritair zijn voor het RIVM maar wel belangrijk voor de maatschappij, voor ons? Zoals communicatie en datavoorziening.
Ik snap dat het RIVM volledig in beslag wordt genomen door het werk aan Corona. Hoe kunnen we voldoende mensen regelen die de communicatie-kant komen versterken, zorgen dat informatie / overzichten / data die er ongetwijfeld wel zijn ook publiek worden gedeeld op een herbruikbare manier?
Niet om het RIVM te controleren, maar om anderen in staat te stellen te helpen, en datgene te doen wat in hun eigen context mogelijk is en bijdraagt aan het gezamenlijke doel.
Je zou bijkans een hele afdeling wetenschapscommunicatie en data-savvy mensen naar binnen* kunnen loodsen bij het RIVM met als enige doel ons leken met informatiehonger voldoende te voeden, zodat de RIVM professionals zelf kunnen doen wat nodig is. Ik snap dat het RIVM die mensen nu niet ter beschikking heeft, maar dat leidt geheid tot onrust en wantrouwen onder het publiek juist. Als niet nu dan in de komende weken wel.
(* ‘binnen’ alleen metaforisch natuurlijk, we blijven allemaal remote werken uiteraard. #blijfgewoonthuis)

Posted on
by

De discussie over stikstof en de rol van boeren heeft slechts voor een deel met het wel of niet transparant zijn van cijfers te maken.

Want veel is al transparant. Zoals het landelijk rekenmodel dat gebruikt wordt om stikstofdeposities te bepalen: de code van Aerius is op GitLab beschikbaar. Data wordt gedeeld.

Twee dingen staan voor mij centraal.

Op praktisch niveau speelt een rol dat een rekenmodel niet hetzelfde is als metingen. Net als bij geluidsoverlast en geluidszones wordt er heel weinig echt gemeten, er wordt vooral berekend. Berekeningen zijn geen feiten, het zijn aannames uitgedrukt in cijfers. De cijfers suggereren slechts feitelijkheid, omdat we geleerd hebben getallen serieuzer te nemen dan kwalitatieve aanduidingen als “een beetje” “veel” “meer” of “minder”. Dit leidt al jaren tot frustratie en problemen in de praktijk voor bijvoorbeeld provincies bij vergunningverlening. Dat kom ik in mijn werk vaak tegen. Met een landelijk rekenmodel kun je namelijk niet bepalen wat de daadwerkelijke impact van een lokale puntbron van stikstof is (bijvoorbeeld een fabrieksschoorsteen of een varkensstal), of wat er gebeurt als je die verplaatst dichter of verder af van een natuurgebied. De boeren hebben hier een zeer valide punt. Er is geen reden waarom we niet veel meer in het echt zouden kunnen meten, in plaats van slechts berekenen.

Op strategisch niveau is iets fundamentelers aan de hand. Als je keuzes maakt moet je ook de consequenties van keuzes uitleggen en aanvaarden. Dat doet het Rijk niet. Beperking van de uitstoot betekent namelijk beperking van gedrag. Die beperking wordt niet aanvaardt door het Rijk. Of het nu om boeren gaat, het aantal vluchten op Schiphol, wel of niet Lelystad als extra luchthaven, autorijden, wel of niet een extra Maasvlakte, wel of niet die woonwijk, etc. etc. Het enige wat gebeurde is de belofte van toekomstige verandering van gedrag. Het PAS beloofde toekomstige compensatiemaatregelen zodat alles door kan zoals het al ging. Wel kiezen en reguleren op papier maar niet veranderen in de praktijk, niet kiezen voor wat je dan voortaan laat. Weggepoetst met de hoop op een deus ex machina in de toekomst die het allemaal fixt en moeilijke keuzes nu overbodig maakt.

We kunnen bakkeleien over de cijfers wat we willen, zoals de boeren nu doen met het RIVM. Maar uiteindelijk lost dat niets op, zolang je niet aanvaardt dat kiezen consequenties heeft.

Maasvlakte by Albert Koch, license CC BY ND

Posted on
by

Where German Easter fires burn on Saturday evening, Dutch Easter fires burn on Easter Sunday. So this Easter Monday morning it’s time to look at the second spike of PM10 pollution in the air. The smell in the garden is as strong as yesterday.

The sensor grid shows a much more muted picture this morning. First the same sensors as I looked at yesterday.

Ter Apel (on the German border, have their own fire on Sunday evening, had an extreme reading after the German fires), shows twice the norm. Still a high outlier, but it pales in comparison to the 5 times the norm reading a day earlier. The peak also dissipates more quickly.

Upwind from us, in the Flevo polders, it is a similar picture, a less distinct peak than yesterday but still well above twice the norm.

And near us in Utrecht the readings are actually about the same as yesterday. That matches with my perception that the smell around our house is about the same as yesterday. It also implies that though yesterdays fires were much closer, they were perhaps less in numbers (some were cancelled due to drought) or intensity, or they weren’t actually as neatly upwind from us as the German fires and passed to the south of us.

The latter seems to be borne out by readings from some of the other sensors.
First Eibergen, on the border between the Twente and Achterhoek regions, an area with lots of Easter fires.

Eibergen shows a higher peak due to the Sunday fires than the day before, yet both peaks are in the same range at 2 to 2.5 times the norm.

South and east of the region we see similar patterns.
In Nijmegen more southern, the peak is higher than the day before, because they were not downwind of many German fires.

On the Veluwe, which is more eastern and closer to us, the peak is again lower than the day before yet still distinct.

Overall the pollution of Sunday’s fires is less visible across the Netherlands. Where Saturday’s fires made sensors go into the red from the north-eastern border, southwesterly across the country to Amsterdam, for Sunday’s fires such a clear corridor doesn’t show.

Posted on
by

It’s only morning on Easter Sunday, but apparently in Germany, over 160 kilometers away, Easter fires have been burning on Saturday evening. This morning we woke up to a distinct smell of burning outside (and not just of the wood burning type of smell, also plastics). Dutch Easter fires usually burn on Easter Sunday, not the evening before. So we looked up if there had been a nearby fire, but no, it’s Easter fires from far away.

The national air quality sensor grid documents the spike in airborne particles clearly.
First a sensor near where E’s parents live, on the border with Germany.

A clear PM10 spike starts on Saturday evening, and keeps going throughout the night. It tops out at well over 200 microgram per cubic meter of air at 6 am this morning, or over 5 times the annual average norm deemed acceptable.

The second graph below is on a busy road in Utrecht, about 20 mins from here, and 180 kilometers from the previous sensor. The spike starts during the night, when the wind has finally blown the smoke here, and is at just over 80 microgram per cubic meter of air at 8 am, or double the annual average norm deemed acceptable.

This likely isn’t the peak value yet, as a sensor reading upwind from us shows readings still rising at 9 am:

On a map the sensor points show how the smoke is coming from the north east. The red dot at the top right is Ter Apel, the first sensor reading shown above, the other red points moving west and south have their peaks later or are still showing a rise in PM10 values.

The German website luftdaten.info also shows nicely how the smoke from the north eastern part of Germany, between Oldenburg and the border with the Netherlands is moving across the Netherlands.

The wind isn’t going to change much, so tomorrow the smell will likely be worse, as by then all the Easter fires from Twente will have burnt as well, adding their emissions to the mix.