Category: Nederlands

subscribe to this category with rss

Posted on
by

Met plezier Suikerbastaard van Jaap Scholten gelezen. Ik kreeg het boek in september van E tijdens een weekendje wandelen in de Limburgse heuvels. Tijdens de feestdagen was er gelegenheid het te lezen. Ik las al eerder boeken van Scholten, o.a. De wet van Spengler en Morgenster. Scholten’s stijl voelt op de een of andere manier altijd meteen vertrouwd aan. Alsof je vanaf de eerste regel weet dat je bij elkaar in de kunnigheid zit: dat voorzichtige Twentse aftasten waar je familie en netwerk van vrienden op dat van de ander aansluit, die noodzakelijk is als basis voor vertrouwen in een eerste gesprek.

In Suikerbastaard gaan Twentse metaalarbeiders in de jaren 50 en 60 in Ethiopië aan de slag om suikerfabrieken te bouwen. Sommigen laten hun genetische sporen na, alvorens terug te gaan. Niet iedereen komt terug, sommigen raken verweven met het turbulente land en worden uiteindelijk opgeslokt in de zinderend hete zoutwoestijn.

Ik dacht dat ik iets in Rotterdam besteld had, maar het komt zoals ik om deze tijd van het jaar had kunnen verwachten als nazending uit Spanje. Paste niet op Pakjesboot 12 denk ik, en is bovendien niet bedoeld als Sinterklaascadeau.

Een verzendbevestiging uit Spanje

Posted on
by

Een uiterst leesbaar boek, over wit privilege, systeem zien, ons cultureel verleden en de hedendaagse expressie ervan. Over hoe kleine wijzigingen in taalgebruik en iets meer reflectie een hoop kleine agressie schelen. Over luisteren en horen, over ruimte maken. In complexiteit zijn menselijke ervaringsverhalen, met ieder hun eigen waarheid en duiding, de meetlat voor sturing en verandering. Dat is ook als het om racisme gaat het recept. En dat is wat Nzume hier doet, menselijke ervaringen en systeemdenken uiteenzetten.

Dat het boek door anderen wordt gezien als haat, als individuele aanval, en ‘het is ook nooit goed’, ondanks dat Nzume dat nadrukkelijk en bij herhaling anders stelt, is exact het soort simplistische karikatuur waartoe het boek oproept dat nu eindelijk eens overboord te zetten. Om de complexiteit van het menselijk leven te omarmen voor wat het is, zodat we gezamenlijk vooruit kunnen. In plaats van in de opgehouden spiegel te kijken en je boze en vetrokken reflectie voor het gezicht van de ander te houden.

Posted on
by

Mijn Open State Foundation collega Wilma Haan wordt per 1 september adjunct-hoofdredacteur bij de NOS. Het is een prachtige stap in haar staat van dienst in de journalistiek. Helaas is de consequentie wel dat Wilma daarmee haar huidige rol opgeeft als directeur van de Open State Foundation (waar ik bestuursvoorzitter ben sinds Wilma’s aantreden). Dat vind ik heel jammer, want we waren eigenlijk net lekker op dreef met elkaar. Zoals ze zelf zei kun je de timing van unieke kansen die voorbij komen zelf niet plannen. Vanuit de Open State Foundation zullen we snel een vacature openstellen voor een nieuwe directeur om de belangrijke missie van Open State Foundation voort te zetten met ons toffe team. Tot september werken Wilma, het bestuur en het team nauw samen om te zorgen dat een nieuwe directeur een vliegende start kan maken.

Posted on
by

Het kabinet heeft het Corona dashboard gelanceerd. Het geeft inzicht in een paar van de indicatoren die het kabinet gebruikt bij het beoordelen welke maatregelen tegen de pandemie in Nederland nodig zijn. Het ziet er op zich netjes uit. Elk item is up to date. Bij elk item staat bovendien een link naar ‘meer uitleg en data’. Dat klinkt veelbelovend.

Veelbelovend omdat het lijkt op sommige dashboards van lokale overheden in de VS en het VK waar dat soort links je direct naar de onderliggende data brengen.

Dat is helaas niet het geval, hopelijk alleen nog niet het geval, want de link naar de bron is gewoon naar de algemene website van het RIVM. En het RIVM heeft op haar eigen data site slechts twee datasets, die in de afgelopen week niet zijn bijgewerkt. Dat is een gemiste kans, want er is data genoeg, en het wekt extra vertrouwen en betrokkenheid als het dashboard je direct naar de data brengt.

Screenshot van de Covid gerelateerde 2 datasets op data.rivm.nl

Aan het begin van de pandemiemaatregelen in maart schreef ik al over het gebrek aan data dat het RIVM publiceert, terwijl ze wel dagelijkse nieuwsitems op de site hebben waarin gegevens uit hun data worden gedeeld. Er is niets veranderd in twee en een halve maand, en dat is en blijft zeer zonde. Data publiceren is een integraal onderdeel van de communicatie die bij dit thema hoort. Dat is wat het RIVM nog altijd niet snapt. Het kabinet had echter allang beter moeten weten en daar naar moeten handelen, want het Ministerie gaf eerder rond de corona-app wel degelijk blijk van begrip van het belang van transparantie, en de inzet van data als beleidsinstrument om anderen in de maatschappij mee te activeren.

[UPDATE 6-6] Chris wijst in een reactie op het bestaan van een json feed met de data achter het dashboard. Dat is mooi dat die er is! Het roept echter ook extra vragen op:

  • Waarom wordt er vanuit het dashboard niet naar die data gelinkt?
  • Hoe komt deze data tot stand, is het coronadashboard de samensteller uit onderliggende bronnen, of komt de data van het RIVM?
  • Waarom is de data, als die toch al openbaar wordt gemaakt niet ook vindbaar en downloadbaar via de aangewezen plaatsen, data.overheid.nl, en data.rivm.nl?
  • Waarom is het aantal IC patiënten, dat in dit dashboard zit, op data.overheid.nl expliciet voorzien van een gesloten licentie en niet beschikbaar? De Nederlandse norm is CC0 (publiek domein), maar die wordt hier kennelijk niet gehanteerd?
  • Is er metadata die de datastructuur beschrijft?
  • Waar staan de licenties voor de data?

Posted on
by

Mooi woord van Karin Spaink, de nippertjeseconomie. Hier wat afschaven, daar een bochtje afsnijden, voorraden minimaliseren en alles just-in-time. Op het nippertje gaat alles goed. Meestal.

In complexiteitsdenken betekent een ver doorgevoerde efficiëntie wel het afbreken van veerkracht en wendbaarheid. Dat is niet zo erg voor heel voorspelbare zaken (als A dan altijd B), maar wel als complexe vragen zich aandienen. Ik spreek dan vaak over de broosheid van systemen. Broos omdat ze geoptimaliseerd zijn voor een hele smalle groep situaties, een heel specifieke niche. Broos omdat ze het niet meer aan kunnen, of erger nog, volledig in de weg zitten zodra er iets buiten dat spectrum gebeurt. Dan kieper je ineens van voorspelbaarheid in de chaos: heb je net in een paar jaar tijd de IC bedden in Nederland met zo’n duizend verlaagd (in 2017 hadden we er nog zo’n 2100, dit voorjaar net over de 1000) want dat is efficiënter, gebeurt er iets wat meer van je verlangt en wordt de zorg zo overbelast dat alleen drastische maatregelen het nog enigszins kunnen inperken.

Die chaos ontstaat uiteindelijk niet door de zich aandienende verandering, maar juist door de starre efficiëntie van je eigen structuren en systemen. Was je bij voorbaat al in het complexe domein gebleven, het domein van voortdurend waarnemen, bewustzijn van samenhangen en wederzijdse invloeden, en bovenal voortdurend situationeel schakelen, was ‘rolling with the punches‘ waarschijnlijk makkelijker geweest tot nu toe. Dat vergt wel op voorhand wat bewegingsruimte, dingen op reserve, niet alles op 1 paard zetten, maar op meerdere en zelfs ook tegenstrijdige paarden tegelijkertijd wedden.

Omdat je op die manier meer leert over de aard van de vraagstukken die je op wilt lossen, en een verscheidenheid aan oplossingen ontdekt in plaats er op voorhand eentje kiest en in beton giet. Energie overhouden om ineens van koers te kunnen wisselen, of een sprintje extra te kunnen trekken. Dingen achter de hand houden. Maar dat is, tot het nodig is, niet efficiënt op de kortere termijn.

Ik had ooit een manager die het verschil niet zag tussen efficiënt en effectief. Dat is het begin van broosheid. Want het verbeteren van de opbrengstenkant heeft altijd meer ruimte in zich dan wat is te winnen met het beperken van de kostenkant, want die heeft een harde ondergrens die meestal vrij dichtbij ligt. Een van die opbrengsten is handelingsruimte, en juist die wordt in de nippertjeseconomie vaak drastisch beperkt.

Het maakt een veelheid van onze systemen broos, doordat we de onderlinge afhankelijkheden tussen allerlei zaken uit zicht poetsen en negeren, om op ons specifieke stukje van een vraagstuk efficiënter te kunnen zijn. Omdat ze geoptimaliseerd zijn voor druk uit een bepaalde richting maar niet uit een andere. Zoals een been wel goed kan tegen belasting van bovenaf, maar niet goed tegen torsie en draaien. Broos omdat we in een nippertjeseconomie leven. Mooi woord.