TL;DR De Basisregistratie WOZ waarden is een basisregistratie, en openbaar bovendien. Alle overheden zijn verplicht basisregistraties te gebruiken, maar met een uitvoeringsbesluit wordt de toegang tot de WOZ waarden sterk ingeperkt. Daarmee is het in de praktijk geen basisregistratie, en wordt overheden bij de uitvoering van hun publieke taak toegang geweigerd.
Nederland heeft een Stelsel van Basisregistraties. Dat zijn een tiental verschillende registraties waarvan de gegevens noodzakelijk zijn voor het dagelijkse functioneren van de overheid als geheel. Registraties als het persoonsregister, maar ook het kadaster en bijvoorbeeld de detailkaart van Nederland. Het centrale idee is dat een basisregistratie door alle overheden wordt gebruikt, en dat de inhoud ervan als authentiek gegeven geldt. Dit heeft efficiëntievoordelen, omdat overheden dan geen eigen lijstjes of schaduwadministraties (hoeven te) voeren. En het is fijn voor burgers, die niet bij elk loket al hun gegevens telkens opnieuw hoeven op te geven. Het stelsel van basisregistraties is ook waarom het met open data redelijk goed gesteld is in Nederland, want de basisregistraties waar het niet om persoonsgegevens gaat worden zoveel mogelijk opengesteld voor iedereen (met nog altijd enkele onnodige uitzonderingen).
Om dit Stelsel goed te laten werken zijn er enkele afspraken gemaakt. Waaronder dat alle overheden verplicht zijn om de basisregistraties te gebruiken voor hun publieke taken. Omgekeerd betekent dat alle overheden ook toegang moeten hebben tot alle basisregistraties als dat nodig is voor de uitvoering van hun taken.
Eis 3: De basisregistratie wordt verplicht gebruikt door de hele overheid…Daarop zijn geen uitzonderingen… Dit betekent eveneens dat een afnemer de aangewezen gegevens uit de basisregistratie zonder nader onderzoek kan gebruiken in zijn werkproces.
Maar de basisregistratie WOZ waarden ziet dat kennelijk heel anders.
Basisregistraties zijn bij wet geregeld. Dat is ook zo voor de Basisregistratie WOZ waarden. In Hoofdstuk VI, Artikel 37 a van de Wet Waardering Onroerende Zaken staat:
Er is een basisregistratie WOZ waarin waardegegevens met bijbehorende temporele en meta-kenmerken zijn opgenomen. Het waardegegeven, bedoeld in de vorige volzin, is een authentiek gegeven…De basisregistratie WOZ heeft tot doel de afnemers te voorzien van waardegegevens.
Artikel 37 d stelt vervolgens dat als een afnemer het gegeven gebruikt op basis van een wettelijk taak (d.w.z.voor overheden betreft het een publieke taak), de afnemer het gegeven uit de basisregistratie moet gebruiken (behalve als het gegeven in onderzoek is en het bovendien niet voor belastingheffing is), en je bovendien als de afnemer je toch vraagt om dat gegeven dat volgens 37e mag weigeren. D.w.z. als een overheid jou om je WOZ waarde vraagt je kunt zeggen “kijk maar in de WOZ Basisregistratie”.
Maar daaronder in Artikel 37h staat iets onverwachts
Bij algemene maatregel van bestuur worden bestuursorganen aangewezen die bevoegd zijn tot gebruik van een waardegegeven of de daarbij behorende temporele en meta-kenmerken ten behoeve van de bij die algemene maatregel van bestuur aan te wijzen doeleinden.
Net hadden we het nog over een basisregistratie, en nu ineens over nader vastleggen welke overheden het waardegegeven mogen gebruiken, en voor welke doeleinden! Dan zal in die algemene maatregel van bestuur wel iets breeds staan….
Meteen wordt in de definities (Artikel 1.2.) een afnemer omschreven als bestuursorganen die de waardegegevens gebruiken ten behoeve van de heffing van belastingen door het Rijk, de gemeenten en de waterschappen. Dat is niet de hele overheid, maar slechts een beperkt deel ervan, en wijkt dus af van wat een basisregistratie dient te zijn. Kennelijk om vervolgens te kunnen regelen hoe de kosten van de basisregistratie worden gedragen, want die worden verhaald op de afnemers die het register nodig hebben voor belastingheffing (Rijk, gemeenten en waterschappen).
In Artikel 10 wordt nog een rijtje bestuursorganen genoemd die de gegevens mogen krijgen, maar alleen voor een expliciet daarbij vermelde doelstelling. Dat zijn bijvoorbeeld het CBS, het Openbaar Ministerie, het RvO, de huurcommissie, Staatsbosbeheer, en de notaris. Artikel 11 voegt daar nog een rijtje andere, particuliere, soorten organisaties aan toe, zoals verzekeraars, hypotheekverstrekkers en taxateurs.
Het merendeel van de Nederlandse overheid heeft dus geen toegang tot de Basisregistratie WOZ.
In de praktijk loopt nu al maanden een uitwisseling met een overheid die geautomatiseerd een beperkt aantal WOZ waarden nodig heeft voor de uitvoering van een publieke taak (subsidieverstrekking), omdat de toegang tot de basisregistratie WOZ wordt geweigerd op basis van Artikel 10 en 11 van het genoemde uitvoeringsbesluit. En al zijn die gegevens openbaar.
De Basisregistratie WOZ wil geen basisregistratie zijn, kortom, en het uitvoeringsbesluit bij de Wet die de Basisregistratie WOZ instelt bevat bepalingen die volledig in strijd zijn met de definitie van een basisregistratie.
Paleis Noordeinde is geen woonhuis (meer), en dus is er geen openbare WOZ waarde te vinden in het WOZ Waardenloket
Ton,
Interessante blog, ik ben wel benieuwd over welke “overheid” je het hebt in de passage
“In de praktijk loopt nu al maanden een uitwisseling met een overheid die geautomatiseerd een beperkt aantal WOZ waarden nodig heeft voor de uitvoering van een publieke taak (subsidieverstrekking), omdat de toegang tot de basisregistratie WOZ wordt geweigerd op basis van Artikel 10 en 11 van het genoemde uitvoeringsbesluit.”
Overigens vermeld je ook “Het merendeel van de Nederlandse overheid heeft dus geen toegang tot de Basisregistratie WOZ.”. Tegelijk is er een fors aantal afnemers van de LV WOZ, https://zakelijk.kadaster.nl/woz-afnemers.
Zonder overigens te willen ontkennen dat de openbaarheid van de WOZ beter kan. Geheel als opendata beschikbaar stellen, ook in bulk, via API ed ligt voor de hand, maar de politieke/bestuurlijke afweging is op dit moment nog een andere.
Reactie kan ook direct via de mail
Dag Erik, dank je wel! Ik heb je gemaild.
“Tegelijk is er een fors aantal afnemers…” Zo fors is dat aantal niet (een tiental overheidsinstellingen), en die zijn allemaal expliciet genoemd in Artikel 10 (en 11) van het uitvoeringsbesluit (en elk met een gespecificeerd enkelvoudig gebruiksdoel). De link die je deelt zegt hetzelfde als die 2 artikelen.
Je blog triggert mij op een andere constatering, namelijk de krampachtige manier waarop een regionale belastingsamenwerking om kan gaan met het beschikbaar stellen van de onderliggende WOZ-gegevens.
Dit wordt blijkbaar geweigerd aan deelnemende gemeenten vanwege privacyregels..
Hierdoor is de betreffende gemeente niet in staat om te toetsen op basis van welke object–en subjectgegevens de eigen WOZ-waardes worden bepaald. Ook kunnen er geen vergelijkende kwaliteitscontroles worden uitgevoerd, zoals door het toetsende ENSIA-kader van zelfcontroles voor verschillende basisregistraties (o.a. BRP, BAG, BGT) wordt voorgeschreven…
Dat lijkt me ook een goed voorbeeld Hans, waar de basisregistratie WOZ niet functioneert als basisregistratie. Ken je Erik (elders hier in de comments)? Stuur hem dan ook eens mail met de beschrijving van je casus.